قیمت اونس طلای جهانی در ماه آگوست با جهشی ۴ درصدی به ۳۴۲۹ دلار رسید و روز گذشته نیز تا مرز ۳۶۰۰ دلار افزایش یافت. از ابتدای سال ۲۰۲۵ تاکنون، قیمت طلا بیش از ۳۱٪ رشد داشته و این عملکرد چشمگیر، این فلز ارزشمند را در کانون توجه سرمایه‌گذاران و تحلیلگران جهانی قرار داده است. اما پرسش اصلی این است که دلیل اصلی رشد بی‌سابقه طلا در ماه‌های اخیر چیست؟
رکوردشکنی‌های قیمت طلا تنها محدود به دلار آمریکا نیست؛ بلکه این فلز گرانبها در برابر تمامی ارزهای اصلی جهان نیز افزایش قابل توجهی داشته است. در این مقاله، با استناد به گزارش شورای جهانی طلا (World Gold Council)، به بررسی مهم‌ترین عوامل محرک رشد طلا می‌پردازیم.
محرک‌های اصلی افزایش قیمت طلا در آگوست ۲۰۲۵
طبق مدل تحلیل بازده طلا (Gold Return Attribution Model – GRAM)، سه عامل کلیدی در جهش قیمت طلا در ماه آگوست نقش داشتند:
- کاهش ارزش دلار آمریکا در ابتدای ماه
- تشدید تنش‌های ژئوپلیتیک در سطح جهانی
- ورود سرمایه سنگین به صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا (ETF)
علاوه بر این، افزایش احتمال کاهش نرخ بهره فدرال رزرو آمریکا در سپتامبر نیز موجب تقویت تقاضا برای طلا شده است.
در این بازه زمانی، صندوق‌های ETF طلا با جذب ۵.۵ میلیارد دلار سرمایه مواجه شدند که عمده آن از سوی سرمایه‌گذاران آمریکای شمالی (۴.۱ میلیارد دلار) و اروپا (۱.۹ میلیارد دلار) تامین شده است. در مقابل، بازارهای آسیایی و برخی مناطق دیگر شاهد خروج سرمایه از این صندوق‌ها بودند. همچنین قراردادهای آتی در بورس کالای شیکاگو (COMEX) نیز حدود ۲ میلیارد دلار ورودی سرمایه ثبت کردند.
نقش سرمایه‌گذاران غربی در بازار طلا
گزارش شورای جهانی طلا تاکید می‌کند که در شرایط فعلی، سرمایه‌گذاران غربی به ویژه در آمریکا جایگزین سرمایه‌گذاران بازارهای نوظهور شده‌اند و اکنون نقش تعیین‌کننده‌ای در تحولات بازار دارند. نگاهی به روند تاریخی قیمت طلا نشان می‌دهد که در سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۲۲، قیمت طلا همبستگی قوی با نرخ بهره واقعی آمریکا داشته است؛ اما پس از سال ۲۰۲۲ به دلیل افزایش تقاضا از سوی بانک‌های مرکزی و سرمایه‌گذاران آسیایی، این همبستگی تا حدودی کاهش یافته است. با کاهش تقاضا در بازارهای آسیایی، انتظار می‌رود همبستگی سنتی بین نرخ بهره آمریکا و قیمت طلا دوباره تقویت شود.
سایه رکود تورمی بر بازار طلا
یکی از نگرانی‌های اصلی در گزارش شورای جهانی طلا، احتمال شکل‌گیری رکود تورمی است؛ وضعیتی که با ترکیبی از تورم بالا، رشد اقتصادی ضعیف و ضعف بازار کار مشخص می‌شود. داده‌های اخیر بازار کار آمریکا نیز نشانه‌هایی از کندی رشد اقتصادی ارائه می‌دهند که می‌تواند فدرال رزرو را به سمت کاهش نرخ بهره سوق دهد.
تحلیلگران شورای جهانی طلا معتقدند که این شرایط رکودی-تورمی به ویژه بر رفتار سرمایه‌گذاران صندوق‌های ETF اثرگذار بوده است. داده‌های تاریخی نشان می‌دهند که سرمایه‌گذاران این صندوق‌ها به سیگنال‌های رکود تورمی حساس‌تر بوده و سریع‌تر واکنش نشان می‌دهند. پس از آنها، خریداران خرد طلا به شکل شمش و سکه قرار دارند. در مقابل، معامله‌گران آتی و سرمایه‌گذاران سریع‌العمل (Fast Money) بیشتر بر روند نرخ بهره تمرکز داشته و حساسیت کمتری به رکود تورمی نشان می‌دهند.
در حال حاضر، منحنی بازده اوراق قرضه آمریکا تضادی قابل‌توجه را نشان می‌دهد: بازدهی اوراق کوتاه‌مدت به دلیل انتظار کاهش نرخ بهره کاهش یافته، اما بازدهی اوراق بلندمدت همچنان بالا باقی مانده است که این امر نگرانی سرمایه‌گذاران نسبت به تورم و ریسک‌های مرتبط را نشان می‌دهد. این وضعیت می‌تواند در کوتاه‌مدت تقاضا برای طلا را افزایش دهد، اما در بلندمدت ممکن است مانعی برای رشد بیشتر باشد.
جمع‌بندی نهایی
طلا در سال ۲۰۲۵ به دلیل ورود سرمایه‌گذاران غربی، افزایش ریسک‌های ژئوپلیتیک و نگرانی‌های ناشی از رکود تورمی، رشدی بی‌سابقه را تجربه کرده است. اگرچه نرخ بهره واقعی آمریکا همچنان عامل اصلی تعیین‌کننده مسیر آینده قیمت طلا خواهد بود، اما حساسیت بالای سرمایه‌گذاران به سیگنال‌های تورمی و رکودی نشان می‌دهد که روند آتی این فلز گرانبها بیش از هر زمان دیگری به وضعیت کلان اقتصادی و سیاست‌های پولی وابسته است.
